Bevrijdingsdag 2015

5 mei was het weer bevrijdingsdag. Typisch Nederlands: het is een officiële feestdag, maar of je vrij bent van je werk, hangt af van je CAO of arbeidsovereenkomst.
Ik had dit jaar lekker een lekker dagje vrij en ik zat nog wat na te denken over oorlogsbeelden die ik rondom de dodenherdenking had gezien. Nergens ter wereld zijn tijdens de tweede wereldoorlog zoveel mensen opgespoord als in Nederland. Dat was mogelijk, omdat we hier in Nederland onze administratie zo goed op orde hebben. Ook was de bereidheid onder Nederlanders erg hoog om blindelings bevelen op te volgen.

Anno 2015 zijn er veel opsporingsmiddelen, waarmee goede mensen slechte mensen kunnen opsporen. Echter: wie goed en wie slecht is, is geen objectief gegeven. De verzetsmensen die een aanslag pleegden op een nazikonvooi, werden door de toenmalige politie opgespoord als criminelen en veroordeeld. Geëxecuteerd, met medewerking van Nederlanders die dachten daar goed aan te doen. De termen goed en slecht zijn onbruikbaar als het gaat om technologie.
Ik besloot een experiment te doen:

Zou het me lukken om één dag in het jaar een dagje digitaal ongezien in vrijheid een dag vrij te zijn?

In mijn dagelijks leven maak ik veel gebruik van locatiegebaseerde diensten. Ik kies ervoor om in te checken met Swarm, zodat mijn vrienden weten waar ik uithang. Ik kies ervoor om gebruik te maken van diensten van Google, zodat Google mij van rij-instructies kan voorzien en ik op mijn mobiele telefoon kan zien waar ik mijn auto heb geparkeerd. Als ik ergens betaald parkeer, weten de mensen van Parkline waar ik ben. Daar kies ik voor.

Mijn mobiele telefoons geven aan de zendmasten door waar ik mij bevind. Ik vind het vervelend dat ik mijn telefoon niet kan gebruiken zonder mijn locatie prijs te geven. Datzelfde geldt voor het openbaar vervoer. Iedere keer als ik in-/uitcheck, wordt er een transactie weggeschreven in mijn OV-dossier, waarmee iemand achteraf een reizigersprofiel van mij kan maken. Daar kies ik niet bewust voor.

Voor mijn experiment doe ik voorzichtig wat onderzoek op mijn thuiscomputer. Ik gebruik geen gewone browser, maar Tor, om niet aan de webservers en zoekmachines door te geven wie ik ben. Ik zoek naar een mogelijkheid om een dagje anoniem op reis te kunnen. Dat valt niet mee.

Ik was ooit in het bezit van een anonieme OV-chipkaart, maar die heb ik weggegeven. Als ik een nieuwe koop en met PIN betaal, kan het systeem zien dat ik van plan ben om met het openbaar vervoer op pad te gaan. Zou ik de anonieme chipkaart onderweg met PIN opladen, dan geef ik mijn locatie prijs en dat wil ik vandaag niet. De NS verkoopt nog losse treinkaartjes (moet je voor straf EUR 0,50 extra betalen) en die kun je anoniem met contact geld betalen, maar dat kan alleen met muntgeld. Met de tarieven van het Nederlandse openbaar vervoer moet je eerst een voorraad kleingeld hamsteren voordat je anoniem op pad kunt. Dat gaat dus niet door!

Na wat zoekwerk kom ik erachter dat Kruidvat en Blokker speciale treinkaartjes hebben, waarmee je een dagje met het openbaar vervoer op pad kunt door eigen land. Zo’n kaartje kun je met contant geld kopen en dan weet het systeem niet wie je bent. Staat natuurlijk evengoed je gezicht op de bewakingscamera van de winkel. Helaas zijn Kruidvat en Blokker vandaag gesloten, dus uiteindelijk besluit ik met de auto op pad te gaan.

Ik schakel al mijn telefoons in Flight Mode. Natuurlijk wil ik wel muziek van mijn telefoon in de auto, dus schakel ik de Bluetooth in voor de draadloze muziekkoppeling met mijn auto. Ik zet de WiFi van mijn laptops uit en ga met enkel contant geld op pad. Ik doe mijn best om onderweg geen verkeersovertreding te begaan. Onderweg tank ik niet en ik parkeer niet met Parkline. Mijn ausweis laat ik thuis, vandaag.

We hebben prachtig weer en ik beleef een heerlijke bevrijdingsdag! Uiteraard ben ik gezien door mensen, gefotografeerd en gefilmd door mensen en door verkeerscamera’s, maar dat zijn nu eenmaal de risico’s van de publieke ruimte.

Google Location History for Bevrijdingsdag 2015

Eenmaal thuisgekomen, check ik even mijn Google Location History. Uiteraard heeft Google totaal geen moeite gehad mij vandaag te volgen, ondanks de maatregelen die ik heb getroffen.

Lessen:

  1. Als je werkelijk digitaal onzichtbaar op pad wilt, kun je het beste je mobiele telefoon thuislaten.
  2. Wil je anoniem met het OV reizen, verzamel dan muntgeld en betaal je kaartje contant of
    koop vooraf een anonieme OV-chipkaart. Geef deze regelmatig door aan iemand anders om het systeem te verwarren.
  3. Koop vooraf (of beter nog: laat ze door iemand anders kopen) treinkaartjes bij Kruidvat of Blokker. Betaal contant.
  4. Kadotip: koop een anoniem kaartje voor iemand anders!

E-mail is een halffabrikaat

De Volkskrant kopt vandaag: “Mag Google de mails lezen van Nederlandse wetenschappers?”

Het gaat over Google Apps for Education. Dat is een verzameling van programma’s in de cloud, waaronder Google Mail of Gmail. Als je gebruikmaakt van Google Apps kun je je eigen domeinnaam gebruiken voor de e-mail en ben je later flexibel om naar een andere cloudpartij te verhuizen. Gebruik je geen Google Apps en in plaats daarvan het “gewone” gratis Gmail, dan krijg je van Google een @gmail.com e-mailadres en dan kun je niet bij Google weg zonder je e-mailadres te veranderen.

Er bestaat ook een Google Apps for Business, die geld kost (EUR 4 per gebruiker per maand). Met gratis Google Apps for Education probeert Google iets te doen voor het onderwijs. Het verbaast mij dat er niet meer onderwijsinstellingen zijn die hiervan gebruik maken. In São Paulo gaan meer dan 4 miljoen studenten en docenten Google Apps for Education gebruiken. Daar kunnen we in Nederland nog iets van leren.

En dan de eindeloze discussie over privacy, waar sinds kort ook de vrees voor diefstal van bedrijfsgeheimen aan is toegevoegd. De angst van een (Amerikaanse) overheid die meeleest en natuurlijk Google zelf ook.
Die vrees wordt meestal uitgesproken door mensen die te naïef zijn om hun e-mail te versleutelen.

Het internet is een publiek netwerk dat per definitie alle verkeer via tussenpunten verstuurt. Je kunt dat niet voor onbeveiligde communicatie gebruiken en dan wijzen naar alle tussenliggende partijen dat ze je wel zullen afluisteren. Want zelfs als je geen gebruik maakt van de diensten van Google, dan is elk onversleuteld bericht dat je verzendt on ontvangt leesbaar voor en door iedereen tussen jou en degene met wie je mailt. Dat begint met je vriendin die het bericht op je laptop kan zien, gaat via je WiFi router die misschien afgeluisterd wordt, naar je ISP (Internet Service Provider) die kan meekijken, naar de systeembeheerder van de mailserver, via de diverse routers en tussenpunten waar iedereen die erin geïnteresseerd is het kan aftappen. Het is dus niet slim om onversleutelde e-mail te gebruiken voor het verzenden van loonstroken, paspoorten, jaarcijfers, bedrijfsgeheimen etc.

Tegenover de oude wet die ons briefgeheim garandeert staan andere wetten die regelen dat er te pas en te onpas kan wordt getapt door politie, justitie, AIVD, NSA en ga zo maar door. Dat is geen technisch probleem, maar een politiek probleem. Maar er is ook goed nieuws: Je kunt er iets aan doen!

23 jaar geleden werd Pretty Good Privacy, of kort PGP ontwikkeld door Phil Zimmerman. PGP was een gratis programmaatje waarmee je je e-mail kon beveiligen tegen afluisteren. Inmiddels kent het programma veel varianten die veelal gratis en soms betaald zijn.

Toen e-mail net nieuw was en de wereld geteisterd werd door spam, besloten de ISP’s gratis spam te filteren voor hun abonnees. Er waren toen al critici die waarschuwden voor afluisteren, want je kunt immers geen spam filteren zonder de e-mail te lezen.

Als de mensen die zich zulke enorme zorgen maken over hun privacy en (bedrijfs)geheimen gratis encryptie zouden toepassen en hun eigen spam zouden filteren, dan kunnen ze blij zijn met de gratis infrastructuur van Google of ze betalen voor eigen apparatuur.

Wie echt bezorgd is om zijn privacy, doet er zelf iets aan. Want onthoud: e-mail is een halffabrikaat.

Wat is Foursquare? #4SQ

Foursquare (4SQ) is een locatiegebaseerd sociaal netwerk. Dat betekent dat je aan je vrienden kunt doorgeven waar je bent. Of aan je collega’s. Of aan je klanten. Of aan je baas. Of aan de rest van de wereld.

4SQ bevat een spelelement. Voor iedere keer dat je laat weten waar je je bevindt, krijg je punten. Iedere zondagnacht worden alle scores gereset, zodat nieuwe mensen op 4SQ ook een kans hebben om bovenaan het leaderboard te komen.

Doorgeven waar je je bevindt heet “inchecken”. Dat kun je het beste doen met een mobiele telefoon. 4SQ kent applicaties voor de iPhone, BlackBerry, Android, Palm en voor de overige toestellen is er een webversie. Als je je wilt inchecken, kijkt je telefoon waar je bent en 4SQ schotelt je dan een aantal plaatsen voor, waar je je kunt inchecken. Dit zijn plaatsen die eerder door mensen op 4SQ zijn gedefinieerd. Staat jouw plaats er niet bij, dan kun je hem alsnog toevoegen. Let hierbij goed op spelling en juiste adressen, hoofdletters voor plaatsnamen etc. Jouw plaats zal namelijk door andere 4SQ-gebruikers worden gebruikt om ook in te checken. Hoe duidelijker en correcter je je plaats hebt benoemd, des te beter is hij door anderen te vinden.

Op publieke plekken kan iedereen inchecken. Degene die zich het vaakst incheckt, wordt automatisch de burgemeester (mayor) van die plaats. In Amerika zijn er koffiegelegenheden waar de burgemeester gratis koffie krijgt. Bedenk zelf welke zakelijke mogelijkheden dit biedt voor klantenbinding of marketing!

Nieuw: Je kunt tegenwoordig plaatsen als privé markeren. Alleen je vrienden zien dan waar je bent en de rest van de wereld niet. Dat is handig, want je kunt bij een plaats ook een telefoonnummer vastleggen, zodat je vanuit 4SQ kunt bellen of even een smsje typen. Ook kun je een Twitter-account bij de locatie vastleggen.

Ik ben door 4SQ anders over privacy gaan nadenken en ik ben tot de conclusie gekomen dat Twitter voor onbekenden is en Facebook voor bekenden. Dat betekent dat ik geen checkins op Twitter publiceer, maar enkel nog voor mijn relaties op Facebook.

Ik had een speciale Facebook-applicatie geïnstalleerd die alle tweets van Twitter automatisch doorstuurde naar Facebook, maar ik heb ook die opgeheven. Facebook kent een aantal native applicaties. Dat zijn applicaties die rechtstreeks statusupdates kunnen doorgeven aan Facebook in oorspronkelijk Facebook-formaat, zodat Facebook ze netjes herkent. Je zult dus op mijn Facebook minder frequent, maar wel “mooiere” updates vinden. Voorbeelden van native Facebook-ondersteuning zijn: Foursquare, Flickr, Shazam en Youtube, maar er zijn er natuurlijk veel meer!

Klik hier om jouw gratis Foursquare-account aan te maken

Gelukkig nieuwjaar, Google Wave!

Het afgelopen jaar hebben we de aankondiging en de komst van Google Wave mogen meemaken.

Voor de mensen die het niet hebben meegekregen: Google Wave is een Hosted Conversation Service. Google bedacht: “Als e-mail vandaag de dag zou zijn uitgevonden en niet 40 jaar gelegen, hoe zou het er dan uitzien?”.

In plaats van eindeloze e-mails naar elkaar heen en weer te sturen, kun je met Wave op één centrale plaats een conversatie starten en er mensen, ja zelfs hele websites, bij betrekken.

Heb je nog geen Wave account, neem dan eens een kijkje op: http://wave.google.com/help/wave/about.html
Er is ook een kort filmpje van 2 minuten (in het Engels) waarin behoorlijk helder wordt uitgelegd hoe het werkt: http://www.youtube.com/watch?v=d8wXnVRnYdc

Google Wave werkt, net als Gmail destijds, met uitnodigingen. Ik heb nog een hoop uitnodigingen over, dus als je nog geen Wave gebruikt en je bent nieuwsgierig geworden, laat het dan even weten en dan krijg je van mij een Invite, een uitnodiging, dus. Hoewel je een Invite kunt ontvangen op een willekeurig e-mailadres, heb ik ontdekt dat Invites naar Gmail-adressen langer onderweg zijn dan naar niet-Gmail-adressen! Heb je je Invite ontvangen, dan meld je je aan bij Wave d.m.v. een Google Account (kan een ander e-mailadres zijn). Heb je nog geen Google Account, dan maak je er op dat moment eentje aan en dan ben je binnen. Uiteindelijk krijg je binnen Google Wave ook weer een e-mailadres, waarmee je gek genoeg geen e-mail kunt ontvangen… Dat nieuwe adres eindigt op @googlewave.com en daarmee kunnen andere mensen jou toevoegen aan hun Wave. Ik heet overal daepunt, maar helaas kon ik daepunt@googlewave.com niet gebruiken, dus als je jouw Wave met mij wilt delen, dan moet je puntdae@googlewave.com toevoegen aan je Wave.

Toen ik net met Wave gestart was, liep ik onmiddellijk tegen de interface aan. Je scherm ziet eruit als een interessante mix tussen Gmail en Google Docs (aan die chaos heb ik helaas nooit kunnen wennen). Wave bevindt zich nog in testfase, dus probeer er geen zaken van levensbelang mee te doen. Aan de andere kant: Als je het niet serieus gebruikt, hoe kom je er dan achter wat het precies doet en kan?

Wij gebruiken Wave in productie en daarom lopen we dagelijks tegen allerlei dingen aan. Ik wil een paar van die dingen met je delen.

Het eerste wat ik al direct miste, was mobiele ondersteuning. Ik heb een BlackBerry en een iPhone en ik doe een belangrijk deel van mijn werk buiten kantoor. Google Wave speelt zich af in een browser en er is nog geen ondersteuning voor onderweg. Er zijn al talloze niet-officiële Wave-applicaties voor o.a. de iPhone, maar dat vind ik allemaal een beetje eng. Je moet immers je naam en wachtwoord aan zo’n applicatie meegeven en je hebt geen idee wat er vervolgens mee gebeurt. Ik wacht wel op de officiële App van Google, hoewel je je kunt afvragen of je naam, wachtwoord en gegevens bij Google wèl veilig zijn…

Google wil met Wave een open platform neerzetten, waarop de hele wereld kan gaan ontwikkelen om o.a. mijn mobiele BlackBerry/iPhone App te maken voor onderweg, maar zolang die er nog niet is, zit je vast aan een browser op een PC. Het slimste wat ik zo 1-2-3 kon vinden was een FireFox Add-On, waarmee je onderin je FireFox kunt zien of je nog ongelezen Waves hebt: https://addons.mozilla.org/nl/firefox/addon/14973

Wave is nog niet af. Mijn browser hangt regelmatig en vandaag ontdekte ik dat je iemand niet kunt verwijderen, nadat je hem per ongeluk hebt toegevoegd aan een Wave. Dat betekent dat je voorzichtig moet zijn met het delen van je Waves. Gelukkig is er een manier om de op basis van een bestaande Wave een nieuwe Wave te starten (zo gaat de inhoud niet verloren) en daarna kun je de Wave delen met de juiste mensen. Alleen ontdek je dan dat er geen manier is om een Wave definitief te verwijderen! Leegmaken of vullen met een onzintekstje is dus de enige manier om je te ontdoen van een Wave, waaraan je per ongeluk de verkeerde persoon hebt toegevoegd. Pas hier mee op, want dit is tevens een manier om mensen met elkaar in contact te brengen en dat hoeft niet altijd je bedoeling te zijn…

Ondanks deze vervelende dingetjes zie ik het potentieel van Wave. Er zijn veel mensen die moeite hebben met de invloed van Google op ons dagelijks leven en ik vind het belangrijk dat we kritisch blijven. Toch is voor mij Google geen groter kwaad dan bijvoorbeeld Microsoft en moeten we goed naar onze opties kijken. We moeten onze keuze baseren op mogelijkheden die werkelijk voorhanden zijn en niet op theoretische producten/diensten die niet bestaan.

Alle vooruitgang gaat in kleine stapjes en door actief deel te nemen aan nieuwe ontwikkelingen kun je goed in de gaten houden wat er gebeurt, maar blijf je ook bij en betrokken. Ik weet niet of Google Wave over vijf jaar nog bestaat en in de huidige vorm, maar ik zie potentieel voor een dienst als Wave. En omdat Wave Open Source is, ontstaan er ook allerlei spinoff-projecten, waarmee je bijvoorbeeld op je eigen kantoor je eigen Wave-server kunt draaien. Daarmee vervalt het privacy-bezwaar tegen Google en ik schat in dat we over vijf jaar best lokale Wave-servers aan het uitrollen zouden kunnen zijn in het MKB, waar vandaag de dag nog Microsoft Exchange-servers draaien…

Ik wens jullie allemaal een goed 2010 en ik hoop dat we nog maar een hoop mooie ontwikkelingen mogen zien!